Wprowadzić system jednego ośrodka dowodzącego walką z pandemią.
Ośrodek powinien być wieloosobowy, multidyscyplinarny i bezpartyjny.
Pojawiające się komunikaty mają być jednoznaczne,  jasne i stanowić  obowiązujący  przekaz  dla wszystkich.
 
1/ Rozpoznać wroga –identyfikacja patogenu-szybkie potwierdzenie etiologii:

• ogłosić strategie diagnostyczną;
• ustalenie zasad prawidłowego pobierania materiału biologicznego;
• ustalenie zasad przechowywania pobranego materiału biologicznego /temp i czas /;-
• zasady transportu materiału biologicznego;
• ustalenie zasad jego wykrywania w materiale biologicznym;
• zasady pracy z zakaźnym materiałem biologicznym;
• zasady utylizacji  lub ponownego wykorzystania  pojemników transportowych materiału biologicznego;
• zasady funkcjonowania laboratoriów diagnostycznych-referencyjność , przepustowość;
• zasady diagnostyki w różnych grupach ryzyka pracowników służby zdrowia.

2/ Znaleźć  słabe strony patogenu   w otoczeniu ludzi  i w organizmie pacjentów:

• prewencja przenoszenia się wirusa;
• strategii nadzoru epidemiologicznego –wyłonienie grup ryzyka;
• efektywne  metody  dezynfekcja ciała,  przedmiotów i otoczenia / skuteczne środki biobójcze, letalne temperatury, itd./;
• szczepionki i leki. Czas na pierwsze  istotne efekty prac  to  minimum 12 miesięcy licząc od daty startowej  epidemii  lub pandemii ;
• informacja publiczna o skutecznych metodach niszczenia patogenu.

3/ Ochrona pracowników służby zdrowia:

• podział na pracujących w warunkach zakaźnych i normalnych;
• metody izolacji tych dwóch podstawowych grup;
• zasady rotacji w ramach każdej grupy oddzielnie;
• zabezpieczenie w środki ochrony wirusologicznej i bakteriologicznej;
• hotele-izolatoria dla pracowników służby zdrowia z grupy kontaktów zakaźnych;
• zasady stałej diagnostyki pracowników zakaźnych oraz pozostałych;
• zasady leczenia zakażonych pracowników służby zdrowia;
• zasady pomocy psychologicznej dla pracowników służby zdrowia;
• zasady pomocy socjalnej dla rodzin pracowników służby zdrowia z pierwszej linii frontu wojny zakaźnej.

4/ Ochrona beneficjentów służby zdrowia czyli pacjentów:

• zasady wyłapywania pacjentów epidemio , pandemicznych od reszty chorych;
• zasady kwarantanny jednolite dla kraju;
• zasady izolacji jednolite dla kraju;
• zasady leczenia pacjentów epidemio lub pandemicznych,  jednolite standardy dla kraju;
• ograniczyć swobody eksperymentów medycznych w leczeniu zakażonych;
• zasady postępowania z  nosicielami bezobjawowymi;
• zasady funkcjonowania opieki medycznej podstawowej i specjalistycznej dla pozostałych pacjentów / choroby przewlekłe, nagłe zdarzenia poza epidemiczne zawały, wylewy, wypadki, porody, zabiegi ratujące życie, psychiatryczne, geriatryczne, pediatryczne, stomatologiczne /;
• zasady funkcjonowania aptek i punktów aptecznych;
• dostarczanie leków Rx dla pacjentów w tym przewlekłych, geriatrycznych, psychiatrycznych, niesamodzielnych,izolowanych;
• wprowadzić system telefonicznego wsparcia psychologicznego dla społeczeństwa, ludzi odciętych w swych domach i potrzebujących rozmowy na pozornie banalne tematy;
• nadać higienie  w tym higienie dnia codziennego  specjalne priorytety  obowiązujących  i wzorcowych zachowań obywatelskich;
• ochrona społeczeństwa przed szarlatanami i oszustami propagującymi cudowne terapie i leki doskonale;
• ochrona przed dezinformacją o sytuacji pandemicznej i podejmowanych działaniach;
• transport chorych zakażonych i nie zakażonych;
• zidentyfikować słabe punkty ochrony zdrowia np.: DPS / pacjent zaniedbany / pacjent przewlekły : cukrzyca, nadciśnienie, onkologia, SM, po immunosupresji-osłabiona odporność układowa, zakrzepica.

5/ Wprowadzić centralny rejestr w oparciu o dane szpitalne z całego kraju:  przebiegu choroby  pandemicznej jako forma żywego repetytorium  , sposobów  leczenia w różnych grupach demograficznych, diagnostyki –badane biomarkery, stosowanych leków, rokowań , ewentualnej rehabilitacji, możliwości zakażeń wtórnych np. bakteryjnych , ryzyk ponownego zachorowania itd.

Ponadto trzeba mieć gotowe/ w szufladzie /  wytyczne postępowania z patogenami endemicznymi czyli takimi co przyszły do nas i  już  zostały z nami na zawsze – endemie- ryzyka.
Konieczne ustalenie zasad oceny rozwoju pandemii.
Ocena stan epidemii powinna być oparta łącznie na wielu wskaźnikach.


Dr nauk farm Leszek Borkowski